Uzun bir süre sonra tekrar merhaba,
Dünyayı ele geçirmiş pandemi sırasında COVİD-19 dışı bir vaka ile tekrar karşınızdayız
Yeşil alan nöbetinin artık sakinleşmeye başladığı gece saatlerinde 30 yaşlarında bir meslektaşımız acil servise ani başlayan şiddetli baş ağrısı sebebi ile başvurdu. Havaalanından doğrudan hastaneye gelen hasta uçağın inişi sırasında frontal bölgede özellikle sol kaşının üst kesiminde olmak üzere göze de vuran ani bir baş ağrısı yaşadığını tarifliyor. Eşi ağrısı olunca 1 adet Parol ® tablet vermiş. Ağrısı biraz hafiflemiş. Bilinen bir hastalık öyküsü olmayan ve yeni gelişen herhangi bir görme problemi olmayan hastanın fizik muayenesinde bir patolojiye rastlanmadı.
Acil servise başvuran nörolojik muayenesi normal, aile öyküsü ya da bilinen bir hastalığı olmayan ve mevcut şikâyeti gerilemiş olan yüzlerce diğer hasta gibi bu hastayı da önerilerle taburcu edecektik ki o cümleyi söyledi “hayatımda daha önce yaşamadığım bir baş ağrısı!!!”
Hastaya acil kontrastsız beyin tomografisinde planlandı. Hastanın çekilen kontrastsız beyin tomografisinde sol frontal sinüste 13×4 mm boyutunda hiperdens hemoraji tespit edildi.
Hastanın klinik öyküsü ve beyin tomografisi sonucuyla hastada barotravmaya sekonder submukozal hematom (sinüs barotravması) düşünüldü. Hastaya tedavi olarak dekonjestan ve analjezik başlanarak ile semptomlarda gerileme sağlandı.
Peki nedir bu barotravma?
Barotravma (Basınç Sarsısı), vücuda etki eden basıncın değişmesine bağlı olarak oluşan bazı rahatsızlıklara verilen ad. İnsan vücudundaki orta kulak, sinüsler, akciğerler ve bağırsaklar gibi hava boşluklarına sahip bölümler, hava basıncındaki değişikliklere bağlı olarak genişler veya daralır. Bu basınç değişimleri ani gerçekleşirse, boşlukları çevreleyen dokulara (örneğin kulak zarı) zarar verebilir (1)
Ani basınç değişikliğine maruziyet çoğunlukla dalgıçlarda ve uçakla yolculuk yapanlarda izlenir. Uçuş esnasında olan hastamızdaki gibi frontal ve retroorbital şiddetli baş ağrısı ilk kez 2004 yılında bir vaka olarak tanımlanmıştır.
Daha sonra, benzer semptomlarla tanımlanan olgular literatürde yer almıştır. 2007 yılında Mainardi ve ark. (2) buna benzer semptomları olan hastalar için tanı kriterlerini oluşturmuşlardır.
Mainardi’nin Uçak Yolculuğu Başağrısı Kriterleri,
A) B, C, D kriterlerini tam dolduran en az 2 atak olması
B) Uçak yolculuğu sırasında meydana gelen 20 dakikadan az süren ağrının aşağıdaki özelliklerden en az ikisine sahip olması
1) Çok şiddetli
2) Pulsatil veya sıkıştırıcı vasıfta
3) Tek taraflı 4) Bazen frontal bölgenin de etkilenebildiği göz çevresi ve/veya göz arkasında ağrı olması C) Ek bir semptom olmaması (rinore, lakrimasyon veya yüzde ödem gibi) D) Bu semptomlara neden olabilecek başka bir hastalık bulgusu ya da öyküsünün olmamasıdır.
Uçuşla ilişkili sinüs barotravması tanısı için öncelikle klinik şüphenin yanında diğer ciddi baş ağrısı sebeplerini dışlamak gereklidir. Tanısında beyin ya da paranazal bilgisayarlı tomografi görüntüsü çoğunlukla yeterli olmaktadır. Tedavisi semptomlara yönelik olarak dekonjestan ve analjezik tedavi kombinasyonu içermektedir.
Her ne kadar nadir bir komplikasyon olarak bahsedilse ve literatürde az sayıda olması nedeniyle ender görüldüğü izlenimi yaratsa da acil servis hekiminin aklının bir köşesinde olması gereken bir durumdur.
Acil servislerde çalışan hekimlerin sinüzit ve benzeri üst solunum yolu belirtileri ve yakın zamanda uçuş öyküsü olan hastalarda nadir görülen bir durum olan uçuşla ilişkili sinüs barotravması tanısını göz önünde bulundurmaları gerekmektedir.
Kaynakça:
1. Barotrauma.” Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011
2. Mainardi F, Lisotto C, Palestini C, Sarchielli P, Maggioni F, Zanchin G. Headache attributed to airplane travel (“airplane headache”): first Italian case. J Headache Pain 2007;8(3):196–9.
3. Uçuşa Bağlı Nadir Bir Komplikasyon: Frontal Sinus Barotravması E.Ersöz Genç, M. Yadigaroğlu, O. Aşık, S. Paslı, D. Aydın Altay, Ö. Tatlı : 5th Eurasian Congress on Emergency Medicine & 12th Turkish Emergency Medicine Congress , November 10 – 13, 2016, Titanic Deluxe Belek Hotel, Antalya / Turkey
