Dr.Hüseyin OFLAZ
Soru:Bazı büyük kulüplerde özellikle çok pahalı futbolcu vb de her türlü incelemeye rağmen neden sağlam raporu alıp 3-5 sene sonra ani ölüm gerçekleşiyor. Bu alan benim özellikle ilgilendiğim bir alan değil ama kardiyolog gözüyle bazı bilgileri paylaşıma açmak istedim ve sizlerden de yorum bekleriz. Transfer öncesi tüm üst düzey testlere rağmen milyon dolarlık sporcunun normal denilmesi ve sonrasında bir maçta ani ölmesi bizi şaşırtmasın. Çünkü tarama olarak yapılan eko, efor, mr vb sadece makroskopik gösterir ve bunların normal olması o kişinin normal olduğunu göstermez. Çünkü intermittan wpw olabilir, maç öncesi qt mesafesini etkileyen bir ilaç almış olabilir, ateşli bir hastalığı varsa brugada sendromu daha problem çıkarabilir, gizli wpw olabilir, kısa qt sendromu ve erken repolarizasyon ölümcül olabiliyor, ekg ve holter iyi bakmalı.Her futbolcuya aile anemnezi iyi sorgulanmalı, ani ölüm olan varsa ailede her şey normal olsada gen analizi yapılmalı.Yani kalp eko ve mr normal bile olsa bir insanda kardiyomyopati olabilir ve bu ancak genetik analizlerde görülür. Ayrıca bazı hastalıklarda örn; sol ventrikül noncompaction kmp sinde genotip olarak doğuştan var iken fenotip olarak yani eko ve mr da sol vent genişleme-düşük ef ancak 35-40 yaşlarda çıkabiliyor ve bu yaş öncesine kadar eko-mr normal çıkar. Yani riskli gruplarda (özellikle çok ağır spor yapanlar ve ailesinde 1. Derece yakınlarında 50 yaş altı ani ölüm olanlarda, senkop geçirenlerde) her şey normal gözükse de bir kez ani ölüm yapıcı tüm genotip incelemeleri imkan varsa yapılmalı. Ayrıca; Yıllık eko-ekg ve efor testi (eforla wpw, brugada vb çıkabilir) yapılmalı…
Maçın stresi ve yükü fazla ise Takotsubo kmp si olabilir.Ben bir futbolcunun maçın 30. Dakikasında maçtan alındığı için çok sinirlendiği ve göğüs ağrısı olup yedek kulübesinde iken arrest olup ve cpr yapılıp anterior stemi diye entübe haldeyken primere aldığımız ve koroner normal ama apikal anevrizma ve balonlaşma yani apikal ballloning gördüğümüz ve 1 hafta sonra kalbin düzeldiği ve son tanı Takotsubo kardiyomyopatisi koyduğumuz bir sporcu hastamız olmuştu….
Sonuç:Özellikle 50 yaş altı ailesinde ani ölüm olanlarda (özellikle de 30 yaş altı varsa) net bir akut koroner sendrom yoksa bu insanların aileri ekg, eko, mr ve hatta bunlar normal bile olsa gen analizi yapılmalı.
Çünkü bazı kmplerde eko-mr normal bile olsa bozuk genler saptanıp ICD gerekebilir.
Bazı koroner arter anomalileri için multislice koroner bt anjıo gerekebilir….
Varyant anginaya bağlı spazm ve akut iskemi ani ölüm sebebi olabilir…..
NOT :spor hekimi hocamızın bu yazıyı okuyup yazdığı ek yorumu::::
Sevgili kardesim Prof.Dr.Huseyin Oflaz
Çok önemli bir konuda çok hassas noktalara işaret etmişsin. Konuda en uzun akademik ve klinik deneyimi olan birisi olarak her hastayla birlikte olabilme ihtimali olan sonuçları düşünürken; bazı meslektaşlarımızın cesaretini tebrik edesim geliyor. Bilinmesi gereken en önemli gerçek her yaş grubunda görülme ihtimali olan hastalıkların tümü sporcularda da söz konusu.
-Sporcularda bu hastalıkların oluşturdugu en önemli risk limitlerin fazlasıyla zorlanmasıdır(yani kalp rutin olarak ağır egzersize nerdeyse her gün maruz kalıyor ve böylece ağır egzersizde ortaya çıkabilecek intermittan hastalıkların görülme ve buna bağlı ölüm ihtimali sporcularda daha fazla oluyor).
Bu durum fenotipik değisikliklerin ve fonksiyon-disfonksiyon geçis zamanlamasının sporcularda çok farklı olabilmesidir. Örneklemek gerekirse bir KORONER ANOMALİ günlük yaşamını sürdüren birisi için belki ömür boyu semptomatik hale gelmezken ağir derecede spor yapan birisi için ölumlere yol açabilmektedir.
