Merhaba Sevgili AHT ve Taburcu.Net Takipçileri,
Bir önceki yazımda kene çıkarılmasından bahsetmiştim. Bu yazımda ise kene ile bulaşabilecek KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ’nden (KKKA) biraz bahsedeceğim.
KKKA çoğunlukla keneler aracılığı ile insana bulaşan zarflı bir RNA virüsüdür. İnkübasyon süresi minimum 1-3 gün 10 gün . Öncelikle havaların ısınmasıyla birlikte özellikle İç Anadolu Bölgesinin kuzeyi, Karadeniz bölgesi güneyi, Doğu Anadolu Bölgesinin kuzey illerinde daha sıklıkla görülmekte.
Özellikle bu bölgede yaşayan veya seyahat öyküsü olan hastalarda dikkat!!!
Hastalığın tipik olarak 4 evresi var.
1.İnkübasyon dönemi,
2. Prehemorajik dönem,
3. Hemorajik dönem,
4.İyileşme dönemi.
Bu dönemlerin süreleri ve semptomları farklılık gösterebiliyor.
İnkübasyon dönemiyle birlikte ülkemizde hastaneye başvurmadan önce semptom süresi ortalama 5.5 gün olarak bildirilmiş.
Bu dönemi takiben prehemorajik dönem de ani yükselen ateş (40 dereceye kadar yükselebilir), halsizlik, iştahsızlık, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları, bulantı-kusma, ishal görülebilir. Yüz, boyun ve göğüste kızarıklık, skleralarda konjesyon ve konjonktivit bulguları eşlik edebilir.
Hepimizin bildiği gibi bu tarz nonspesifik semptomlarla her gün acillere, asmlere binlerce hasta başvurmakta. Eğer hasta kene ısırığından bahsetmiyorsa yalnızca bu semptomlarla şüphelenip tanı koymak oldukça zor olacaktır ki bu dönemde hastalara gastroenterit, pnömoni tedavileri verilip taburcu edilmiş olabilir. İyi haber bu dönemden sonra hastaların büyük çoğunluğu da tanı almaksızın iyileşebilir 😊
Hemorajik dönem, genellikle hastalık başlangıcından sonra 3-6 gün sonra gelişir. KKKA hemorajik ateşe yol açan ciddi kanama ve ekimozlarla seyredebilir. Epistaksis, peteşi,ekimoz, melena, diş eti kanamaları, hemoptizi, hematüri, hematemez, intrakranial kanama gibi çok geniş spektrumda kanamalar görülebilir. Hastalarda hepatomegali, splenomegali, hepatorenal yetmezlik, akut solunum sıkıntısı, şok, sepsis, DIK, bradikardi, hipotansiyon gelişebilir.
Hastamız bize anamnezinde kene ısırığından bahsediyorsa bu en kolayı. Peki direkt nonspesifik semptomlarla gelen hastalarda nasıl şüphelenelim?Örneğin birinci basamakta çalışıyoruz elimizde yalnızca CBC mevcut bu durumda ne yapalım ?? Neyseki bu konuda halk sağlığı kurumunun çok güzel, anlaşılması çok basit bir algoritması var aşağıya bırakıyorum hep birlikte hatırlayalım.
Ani başlayan, ateş, baş ağrısı, yaygın miyalji, artralji, halsizlik, ishal, kanama bulgularından en az 2 sinin varlığında; endemik bölgede yaşıyor ise veya son 2 hafta içinde bölgeye seyahat, kene teması öyküsü, hayvan vücut sıvılarıyla temas veya KKKA tanısı almış hasta ile teması varsa CBC görelim. Plateletleri 150.000 in altında veya lökositleri 4000 in altındaysa hastayı KKKA ön tanısıyla ileri merkeze sevkini isteyelim.
Bu hastalar bi üst basamak tarafından yatırılır, KKKA tanısı için kan alınır. (Bu tanı PCR ile viral RNA’nın veya ELISA ile spesifik IGM antikorlarının gösterilmesi ile konur). Günlük CBC, Biyokimya, Koagülasyon testleri görülür. Hastalarda trombositopeni ve lökopeniye ek olarak diğer lab tetkiklerinde AST, ALT, CK, LDH da belirgin artış, koagülasyon testlerinde belirgin bozukluk da görülmektedir. Spesifik bir antiviral tedavi olmadığı için destek tedavisi başlanır. (Mayi, semptomatik tedavi, orali bozuksa paranteral beslenme gerekli durumlarda trombosit, tdp ve es replasmanı gibi.)
Genellikle iyileşme 9-10. günlerde görülür. Ateş düşmeye başlar. Kanama durur. Bazen 4 haftaya kadar da uzayabilir. Ölüm ise sıklıkla masif kanama, şok, multiorgan yetmezliği sebebiyle olur.
Dip not: Bildirimi zorunlu olan hastalıklardandır.
-DR. TUĞÇE AÇIK
-AHT AKADEMİ PERŞEMBE GÜNÜ YAZARI
-GAZİANTEP TIP ACİL KLİNİĞİ
