Genç kız ailesiyle birlikte acil servise başvurur.
-Hocam bu kız kaç gündür iki büklüm, karnı ağrıyor. Bugün artık hiç kalkamayınca getirdik.
Genç kız muayene masasına alınır, bir yandan -yurdum acillerinin klasikleşmiş muayene şekli olarak- fizik muayene yapılırken bir yandan öykü alınır.
-Kaç yaşındasın?
-16
-Sırt üstü uzan, dizlerini kır..
(Hastanın batın muayenesi yapılırken hafif defans var, istemli mi? rebound yok)
-Her ay adet görüyor musun?
-Şu anda adetim, ama düzensiz çoğunlukla,
-Evli misin?
Arkadan hiddetli bir baba sesi duyulur..
-Hocam bizim kız BEKAR!
Muayene ve öykü hızlıcana tamamlanınca hastayı kan,idrar ve görüntüleme için yönlendirirsin. O sırada kız kan almada bayılır ve telaşla sana getirilir… Tansiyon 80/50, bilinç konfü..
Hastaya ilk müdahale sonrası çıkan tetkiklere şöyle bir bakayım dersin:
Hb:8 mg , βhcg: 375miU/L
Ektopik gebelik bir kadın doğum acili olmasının yanı sıra, bence ülkemiz koşullarında zorla atlatılan bir tanı oluyor. Genç kız geliyor, yanında ailesi, ve bekar! Ve sen ülke koşullarında bu kıza cinsel aktifliği sorgulayamıyorsun. Sorgulamaya çalışsan da sorgulatmıyor zaten, bir yanıt alamazsan arkadansessizliği ya babası bozuyor ya da anası..bazen de biz beklemiyoruz o çocukta gebeliği. Oysa bilge bir insanındediği gibi; aksi ispat edilene kadar her dişi GEBEDİR!
Ektopik gebelik fertilize ovumun endometriyal kavitedışında herhangi bir alana yerleşmesidir. Yolunu kaybetmiş fertilize ovumun en sık yerleşim yeri falloptüpleridir, ama servikal ya da ovaryan yerleşim olabileceği gibi karın boşluğunda herhangi bir yerde de bulunabilir.
Bu vakada olduğu gibi düzensiz kanamalarla gelebileceği gibi, planlanmış bir gebelik ile ya da düzenli siklüsü olan bir kadında ya da menapoza girmeye yakın bir kadında da görülebilir. Erken dönem gebeliği taklitedebilir. (o yüzden acilde her βhcg pozitifliğini gebelik tebriği ile sunmamak , hastayı bir kadın doğum uzmanına yönlendirmek daha yerinde olur.)
Hastalar bize karın ağrısı + adet gecikmesinden ; hipotansiyon, senkop hatta şok bulguları ile gelebilir. Acil servise karın ağrısı – pelvik ağrı, vajinal kanama veya amenore ile başvuran doğurganlık çağındaki her kadında ayırıcı tanılar içinde mutlaka düşünmemiz gereken bir durumdur gebelik.
Dr. Esra Ersöz Genç
AHT Akademi Pazartesi Günü Yazarı
KTÜ Acil Tıp Kliniği
