CHECK-UP YAPTIM-GLUKOZ(AKŞ-AÇLIK KAN ŞEKERİ)
Bu aralar periyodik muayene kapsamında (halk nezdinde çekiciliği ve katılımı yüksek olsun amaçlı check-up olarak söylediğimiz) yaptığımız “check-up” tetkiklerinde tetkik üzerinden yeni başlayan arkadaşlara nasıl yaklaşmak gerekliliğini kendi bilgilerim dahilinde anlatacağım,grupta uzman arkadaş ve hocalarım yanlışım var ise düzeltmelerini (ki her zaman olasıdır-herşeyi günceli ile bilemeyebiliriz ) rica ederim
Öncelikle GLUKOZ (Açlık kan şekerinden ) bahsedelim,HbA1c ile korele bakılması gereken bir parametre ,AKŞ dememiz için AÇ KARNA verilmesi gereken bir tetkiktir(8 saat açlık olmalı) eğer aç karnına verilmedi ise ismi AKŞ değil RANDOM (rastgele) açlık şekeri olur ki check-up da aç karna verilmesi önemlidir.Hastamızın beklenen AKŞ si 100 mg/dl nin altında olmalıdır NORMAL dememiz için eğer 100-125 arasında ise bozulmuş açlık şekeri diyoruz. Bozuk olunca ne oluyor?Hba1c düzeyi de önemli (5.7-6.4)olmakla birlikte ,prediyabet denen durumlardan artık şüphelenme durumu olmaya başlamalı.Tek ölçüm yeterli mi? Tip 2 dm içinde geçerli olan tanı için tekrar AKŞ bakmak gerekir.8 saatlik açlık olmayabilir,gece yemek yemiş olabilir vs.Hastayı sorgulamalı ve bir sonraki tetkiği tam olarak ideal şartlarda vermesini sağlamalı.Hastanın AKŞ: 100-125 arası ise ve 5.7-6.4 arası ise tekrar kontrol şekli ile bir sonraki kan tetkiki yapılarak,yanında isterseniz check-up da olmayan açlık insülin seviyesi de bakarak HOMA-IR denen son günlerin popüler insülin rezistansı durumuna da göz atarak bu hastaya birinci basamakta metformin tedavisi başlayabilirsiniz.(Öncelikle 2x500mg olmak üzere ),2.yaklaşım metodunuz SİZ metformin başlamak istemiyor iseniz OGTT denen test için (halk arası GİZLİ ŞEKER) 2.basamağa sevk edebilirsiniz.Yazı uzamasın şekli ile OGTT ye bu yazıda girmeyeyim.Hastanın HOMA-IR si 2.5 ve üzeri(bazı kaynaklarda 2.7 ve üzeri ben bunu bakarsam kabul ediyorum kendi adıma) erkek ise 94 cm kadın ise 80 cm bel çevresi geniş olan kilolu kişilerde prediyabet diyerek metformin başlar iseniz beta hücre rezervini koruma adına hasta açısından yapabileceğiniz maxımum faydayı sağlarsınız.Tabiki ilaç öncesi ve hastanın diyet egzersiz ile kilo vermesi durumunda ilaç tedavisine gerek hiç olmayabilir.Bu hastaya göre değişen bir yaklaşım durumudur.Metformin ile ilgili bilmeniz gereken bir şey var mı? Kontrendike bir durumları bilmekte-bakmakta fayda var(tablo-resim )Hastalar hocam şekerim kaç? şekli ile sorarlar 115 ,Hba1c: 6.2 örneğin hocam şekerim var mı? şu aşamada şeker tanısı yok, ancak OGTT yapılır ise TİP 2 DM de saptanabilir.Ancak bu durum “prediyabet” denen durumdur ki hastada DM tanısı yolunda baya yol katedilmiştir.Beta hücre rezervi azalmaya başlamıştır,bu aşamada diyabetin önüne geçilebilir mi? Evet,egzersiz,diyet ve kilo kaybı ile ve bunun devamını sağlayabilir ise kişi Tİp2 Dm tanısı almadan hayatının sonuna dek de gidebilir,zor ama yapılabilir.Hastaya bu durumu anlatarak,ortak tedavi planı ile yaklaşabilirsiniz.Hemen ilaç tedavisi tabiki önermiyoruz.HbA1C yi bu serinin 2. aşamasında bu yazı uzamasın şekli ile talep olursa devamında anlatayım.Soru ve katkılar için yorum kısmına yazabilirsiniz arkadaşlar ,iyi çalışmalar..
