SORU 1:
Misal.. kirli yara ile geldi sorduk hasta veya yakınına son aşılamayı ?5 yılı geçmedi 3 sene oldu dedi bu durumda ne yapılmalı hiç risk almamak adına tetanoz olmalı mı yinede?
CEVAP 1:
-Tetanoz için basic konuşuyorum!!
-Hasta geldi,aşı olup olmadığını bilmiyor,ne zaman yapıldığını bilmiyor,demir kesti mi girdi mi bilmiyor= Yani sen de arada kaldın veya ne yapacağını bilmiyorsun
-TETANOZ AŞISI YAP!
-Tetanoz öldürür; bir doz fazla aşıdan hiçbir şey olmaz
-Risk alınacak bir konu değil; arada kaldığın her durumda yaptırın
SORU 2:
Hocam ig için de basic konuşur musunuz?
CEVAP 2:
-Bariz belirgin açık yarası,trafik kazası gibi yüksek enerjili travmalarda aşı+ Tetanoz immunglobulin uygulayın + antibiyoterapi( gerekliyse 2li antibiyotik)
-Tetanoz İmmunglobulinlerin hastanenizdeki formunu kontrol edin
-İnsan kaynaklı veya at kaynaklı olur
-İnsan kaynaklı tetanoz serumu yetişkin acilde 18 yaş ve 60 kg üstü 250 ünite şeklinde uygulanır.
-*24 saat içerisinde uygun tedavinin sağlanamadığı enfekte olmuş yaralarda
Oksijen tedarikinin azalması durumunda doku hasanna neden olan derin ve kontamine olmuş yaralarda
*Yanıklarda, konjelasyonda
*Nekrotik lezyonda (doku hasarı)
*Septisemik düşüklerde
*Ortalama kilonun üzerinde olan yetişkinlerde
*Yanıklarda (yanığın oluşumundan 36 saat sonra) eksudatif faz sonrasında ikinci bir 250 I.U.’lik doz kullanılabilir.
-Yani bu saydığım durumlarda 500 IU yapılabilir
-Elinizde at kaynaklı serum varsa tetanoz için yanlış hatırlamıyorsam 1500 IU bir dozu.1500 IU yaptırabilirsiniz at kaynaklı tetanoz serumu formu varsa elinizde.
SORU 3:
Enes hocam bu durumda antibiyotik tercihimiz genelde ne olmali?
CEVAP 3:
– Tek antibiyotik gerektiren küçük veya orta yaralanmalarda 100cc sf içine 1 ampul sefazol koyuyorum
2 li antibiyotik ihtiyacı olanlara(büyük açık yaralarda) ek olarak Flagyl uyguluyorum.
SORU 4:
Yılan ,Akrep sokmalarinda antivenom için ne dersiniz????
CEVAP 4:
-AMAN HA DERİM!
– Ülkemizde genellikle Viperidae grubu yılanlar bulunmaktadır. Bu tür yılanların zehiri sistemik olarak trombositopeni, yaygın damar içi pıhtılaşma sonucu mortal kanamalara , lokal doku toksisitesi nedeniyle kompartman sendromu gelişerek ekstremite kaybına yol açabilir.
– Yılan ısırmaları çok önemli tablolara yol açsa da ölüm oranı ülkemizde oldukça düşüktür
-Yılan ısırmalarında ilk yardım uygulamasında yara yerini kurcalamadan yara yüzeyi silinmeli, mümkünse yıkanmalı ve ısırılan ekstremite mutlaka hareketsiz hale getirilerek kalp seviyesine yükseltilmelidir.
SORU 5:
Yılan sokmalarinda hasta getirilirken uygulanan turnike ne kadar doğru?
CEVAP 5:
-Turnike uygulanması,yara yerinde kesi,ağızla emme gibi uygulamalar oldukça yanlıştır!
-TURNİKE UYGULAMASI yılan zehrinin toksik bulgusunu kompresyonla LOKAL olarak artırabilir
– Dolayısıyla doku hipoksisi ve Kompartman sendromu gelişme riskini de çok artırır
TÜYO VERİYORUM!!!
– Hasta acile geldi,ısırılma yerine baktınız kanamalı bir diş izi görüyorsanız kuvvetle muhtemel bu ısırılma zehirli yılan ısırmasıdır!!!
– Fakat diş izi tam tespit edilemeyen hastalarda, kesi ile iz tahrip edilmediyse, büyük olasılıkla kuru ısırık söz konusudur.
EK TÜYO GELİYOR!
– Yılan ısırmalarında ilk aldırmanız gereken kan tetkiki KOAGÜLASYON Kanlarıdır
-Koagülasyon aldın sonuçlar normal zehirli yılandan şüpheleniyorsan,endemik bölgedeysen,şüphen varsa,hasta iyi gözükmüyorsa 4-8 saat sonra KOAGÜLASYON KANLARI TEKRARI gerekir
Yılan ısırmalı hasta geldi,NE YAPACAKSIN?
Hidrasyon SIVI DESTEĞİ BAŞLA
-Tetanoz Profilaksisi ASLA UNUTMA!
-YARA YERİNİ ARALIKLARLA DEĞİŞİKLİK AÇISINDAN KONTROL ET
– Gereken hastalarda antibiotik (Özellikle yanlış ilk yardım(kesi, emme gibi) uygulaması yapılan kirli yaralanmalarda)
– ***EN SON OLARAK GEREKLİYSE ANTİVENOM UYGULA
– ANTİVENOM ENDİKASYONU VERDİN AMA HASTADA DÜZELME YOK O ZAMAN DA TDP(TAZE DONMUŞ PLAZMA) UYGULAMAK GEREKİR
-ANTİVENOM serum içinde intravenöz uygulanır; hastanın endikasyonu yoksa çok daha kötü allerji ve anaflaksi riski vardır!!! VE MUTLAKA MONİTORİZE TAKİP ETMEN GEREKİR HASTAYI UYGULAMA VE SONRASINDA
SORU 6:
Çok teşekkür ederiz hocam. Peki kene vakalarında tetanozun yeri nedir?
CEVAP 6:
-Basic açıklıyorum TETANOZ YAPTIRALIM 😁
-BÜTÜN HAYVAN ISIRIKLARINDA ve KENE ISIRIKLARINDA karşılaşılabilecek en önemli bir bulgu da tetanozdur. Hastalar basit bir ısırığın ardından tetanoz sonucu ölebilirler!!! Bu kişiler hastaneye geldiklerinde tetanoz aşısı konusunda sorgulanmalıdırlar.
-Çünkü tetanoz mikrobu oksijensiz ortamda yaşar! Yani tetanoz olmak için sadece paslı çiviyle temas gerekmez!!! Tetanoz mikrobu toprakta yaygın şekilde bulunur. Kene gibi böcekler toprakta yaşadıkları için bu mikrobu taşıyabilirler. Vatandaşlar tetanoz aşısı olsalar da bazı durumlarda aşının koruyuculuğu 10 yıl sonra azalabilir. Bu nedenle bize başvuran hastalarda diğer konuları incelediğimiz gibi, tetanoz aşısını da mutlaka incelemeliyiz
SORU 7:
Peki Enes hocam akrep yılan sokmalarını kirli yar kabul edip AB başlıyor musunuz? Nektotik lezyon oluşmasını mı bekliyoruz yoksa profilaktk AB uygulamasnın literatürde yeri var mı?
CEVAP 7:
-HAYIR HER HASTAYA AB BAŞLAMIYORUZ,BAŞLAMAMALIYIZ!
– Yılan ısırıklarında yapılan hatalar veya kaçınılması gerekilen durumlardan bir tanesi de her hastaya antibiyotik profilaksisinin yapılmasıdır.
– Eğer yılan ısırıklarında hasta veya yakını yahut ilk yardım uygulayan kişi yara yerini emme gibi hatalı bir işlem yapmışsa ağız florasındaki mikroorganizmaların enfektif bir tablo yapmasını önlemek amacıyla ab profilaksisi yapılmalıdır.Ayrıca gözle görülür açık veya kanlı yara varsa AB PROFİLAKSİSİ yapılmalıdır.
SORU 8:
Hastanın beyanı ile tetanoz aşısı yapmazsak sonrasında tetanoz olan hasta için medikolegal problem yaşar mıyız?
CEVAP 8:
YAŞAMA İHTİMALİNİZ ÇOK YÜKSEK.
Yanlış hatırlamıyorsam yakın zamanda ZONGULDAKTA bir olay olmuştu.Hekim 55.000 TL para cezasına çarptırılmıştı.Hasta tetanoz aşısı olduğunu bildirdiği için Hekim tarafından tetanoz tedavisi uygulanmıyor ve hasta ex oluyor.Yapılan otopside hastanın tetanozdan ex olduğu anlasılıyor.Ancak Hekim suçlu bulunuyor.Hakim şöyle diyordu yanlış hatırlamıyorsam: Hasta veya yakınları sağlık konusunda yeterli bilgi sahibi değildir.Bu vb durumlarda bütün sorumluluklar sağlık bilgisi olan HEKİME AİTTİR!
SORU 9:
Cevap 4 deki AMAN HAA kimsini(ANTİVENOM) yapmayalim olarak mi anlamak lazim?
CEVAP 9:
Her yılan ısırmasına antivenom uygulaması yapmayınız şeklinde anlamak gerek.Çünkü antivenom endikasyonu olmayan hastaya uygulamak da hastayı anaflaksiye sokmak için ciddi bir risktir.Yılan soktu antivenom yapayım deyip,hastayı yılandan değil de antivenomdan öldürebilirsiniz.Mümkünse antivenom endikasyonu düşünüyorsanız hastayı üst basamak merkezlere sevk ediniz!
SORU 10:
Hocam bazen hastaya tetanoz aşısı oldunuz mu diye sorduktan sonra “olduk olduk ya” diyor düşünmeden söylediğine inanmak istesekte tekrar tekrar sormak işe yaramıyor.O zaman burda da sarı bir zarf görme olasılığı var dimi ?
CEVAP 10:
Mesele sadece sarı zarf gelme olursa gene iyi 🙂
Allah korusun Adam öldürmekle veya çok ciddi maddi davalarla da yargılanma olasılığı var bu vb durumların.
Bu durumlar sadece Acil hekiminin yaşayacağı,yaşadığı problemler değil,her hekim farklı şekillerde yaşayabilir.
O yüzden ne kadar bizleri korur bilemiyorum ama hastanın reddettiği veya olduğunu iddia ettiği her durum için ‘’ölüm dahil bütün sorumlulukları kabul ederek hekim uyarısına rağmen kendi rızamla reddiyorum’’ şeklinde imzalı yazılar almaya çalışıyorum ben.
Sorular whatsapp acil gücü vol. gruplarında hekimlerden gelmiştir.Online bir şekilde cevapladığım yanıtlar daha önce okuduğum acilci.net ve aciltıp.com sitelerindeki yazılardan verilmiştir.
