ÖRNEK OLGU:
40 yaş ERKEK, ortopedi tarafından femur fraktürü ile opere edildikten sonra taburcu edilmiş, ameliyat bölgesinde şiddetli bacak ağrısı şikayeti ile başvurdu.Hastanın genel durumunda ağrının çok şiddetli olduğu belli idi, ağrıdan kıvranmakta idi.Yakınları da endişeli gözler ile bakıyordu(hadi bir şeyler yapın bakışı). Hızlı bir muayene (neye bakılır bu hastada? operasyon bölgesi ısı artışı,lokal hassasiyet(nazikçe ) vs) bakılarak operasyon komplikasyonları dışlandı.Hastanın gelmeden önce farklı 2 molekül NSAİİ kullandığı öğrenildi.(Bu durumlarda suistimal? akılda kalmalı dostlar,hasta veya yakını yönlendirebilir,örnek olgu harici şikayetler uydurabilirler (Örnek hocam böbreğimde taş var(ki olabilir) dikloron+buscopan fayda etmiyor,bugün sabah yaptırdım veya 3 saat önce gibi.Geçen aldolan yaptırdılar vs gibi açıktan veya yönlendirme olur ise bu sizi şüphelendirsin,bu durumlarda yaklaşım;ki kendi yaklaşımımdır “siz geçin hazırlanın hemşire hanım aldolan var mı ? diyerek seslenip,hasta bu arada sedye de bir kulağı sizde oluyor (bağımlı hasta için söylüyorum) aldolanın ampülünün cc sine kadar bilen bağımlıları baştan savmak kolay olmuyor malesef benzer cc de(2cc) farklı bir ilacı order edin hemşirenize hastanın duymayacağı şekilde,tabi ki bağımlılar şu prosedürü de bilir ve takip ederler narkotik dolabının anahtar ile açıldığını özel bir yerden ilacın geldiğini.O yüzden malesef oyunu oynayacaksanız ve hasta ortamda ise hemşirenize iş düşüyor,yoksa aldolan var mı diyip normal acil arabasından bir novalgin yaptırmanız(ki ağrı kesici özelliği yüksek bir ilaçtır şuan tü kaka denir,lazım olduğunda çok etkindir-ayrı konu.)bağımlı bunu farkeder ve aldolan yapmadığınızı bilir.O yüzden nacizane tavsiyem hastayı her türlü enjeksiyonda sedyeye yönlendirin,mümkünse çok sesli order vermeyin,dikloron,muscoril,aldolan vs hepsi hasta ve yakınlarınca öğrenilir ve sonrasında “bilmişçe-işgüzarca” suistimal edilir.Bana muscoril fayda ediyor gibi.”Buyrun geçin bir enjeksiyon yapılacak” denilebilir,hasta öğrenmek isterse sonrasında söylenebilir tabiki )
Vakadan devam ; ek bilgi önceki CONTRAMAL yazımızda olduğu gibi ALDOLAN da opioid analjezik bir ilaçtır.Her ilaçta olduğu gibi KONTRENDİKE durumlar bizim MALPRAKTİS kısmı ve önce hastaya zarar verme yönü ile önemlidir.Safra kesesi koliğinde KULLANILMAZ. Renal kolikte verilebilir. Astım,kafa travmalı hasta,küçük çocuklarda,karaciğer hastalarında verilmesi KONTRENDİKEDİR. Hipotansiyon ve idrar retansiyonu açısından sıkıntı oluşturabileceğinden yapılırken-sonrasında hasta göz önünde olmalıdır,yaşlı erkek hastalarda olası BPH var ise şikayetini arttırabilir. Bağımlılık potansiyeli yüksek bir üründür.Dikkat edilmelidir ( sürekli gelen bağımlı tipler zaten acil ekibince bilinir,ANCAK bu durum bağımlı kişi açısından da bilinir ve sürekli farklı acilleri dolaşırlar,o yüzden gözümüzü dört açmak önemlidir kısır döngüyü beslememek açısından ). Veriliş yolu öncelikle güvenli yol olarak İM dir.İV kullanımlarda dikkatli olunmalıdır. OKS kullanan kadın hastalarda (nerden bileceğim OKS kullanıyor mu? diye sorabileceğini düşündüğüm arkadaşa cevap ; ilk geldiğinde anamnezde kullandığı ilaçları,ek hastalıkları zaten soracağız! diye cevap vereyim :))Metabolitinin yan etkisi epileptik nöbeti tetikleme olduğundan yine dikkatli olunmalıdır. Allerji riski az da olsa vardır.(Yahu ilaçtan soğudum yazarken altı üstü bir ALDOLAN demeyin,her ilaç öncelikle tabi ki fayda versin diye veriliyor, o yüzden bunları bilmek gerekiyor ve önceki yazılarda değindim az ilaçla işi çözebiliyor iseniz doldur serum içine BUM + vs vs yapmayın,fazla ilaç fazla yan etki demektir.Dikkat ediniz dostlar.
Son olarak Doz olarak 50mg/cc (2cc lik ampul tek ampulde 100mg ) sc ve im uygulamada 25-100 mg,yavaş uygulamada genel olarak doz 25-50 mg ‘dir.Bu doz 4 saatte bir tekrarlanabilir (BİLİN AMA ÇEKİNİN)
İYİ ÇALIŞMALAR DOSTLAR
Birkaç Ek Bilgi Meperidin:
- Meperidin, hızlı ve etkin bir opioid analjezik ilaçtır.
- ABD ve Kanada’da genellikle meperidin ya da ticari adı olan Demerol olarak bilinir.
- Analjezik etkisi morfine göre 10-15 kat daha azdır.
- Solunum sistemi üzerine zararlı etkisi yoktur.
- Morfinden farklı olarak analjezik etkiyle beraber spazmolitik etkisi de vardır. 100 mg meperidin 10 mg morfine eşdeğerdir.
- Meperidin uzun etkilil bir narkotik analjeziktir.
- Özellikle kas iskelet kaynaklı ağrılarda, baş ağrılarında,kanser ağrılarında, lomber disk hernilerinde, her türlü postoperatif ağrıda, sedasyon analjezi uygulamalarında yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Meperidin metaboliti olan normeperidinnin analjezi, sedasyon etkileri yanında sinirlilik, hiperrefleksi, tremor, miyoklonus, nadiren generalize tonik klonik nöbet ve merkezi sinir sistemi yan etkileri bildirilmiştir.
- Meperidinin bütün metabolitleri böbrekten metabolize olmaktadır. Bu nedenle özellikle yüksek doz meperidin kullanılan hastalarda veya
böbrek fonksiyon bozukluğu olan hastalarda yan etkilere rastlanmaktadır. - Peditin orta ve şiddetli ağrıda kullanımı endikedir.
- Hidrokorid tuzu tablet, şurup olarak veya parenteral kullanımı mevcuttur.
- 20. yüzyılın büyük bir bölümünde petidin ilk tercih edieln opiad idi. 1983 yılında doktorlar petidini %60 akut ağrıda ve %22 kronik şiddetli ağrıda reçete ettiler.
- Petidin morfin ile kıyaslanırsa daha güvenlidir, daha az bağımlılık riski taşır.
- Özellikle biliyer spazm ve renal kolikte antispazmolitik etkisinden dolayı morfine üstünlüğü vardır.
- Petidin nöbetlere yol açabilmesi, deliriyum ve nöropsişik yan etkilerinin olmasından dolayı son zamanlarda daha az tercih sebebi olmuştur. Sadece özel endikasyonlarda kullanılmaktadır
- Bazı ülkeler,örneğin Avusturya kullanımına sıkı denetim getirmiştir.
- Petidinin reaksiyona girdiği diğer ilaç grupları kas relaksanları, bazı antidepresanlar, benzodiazepinler ve alkoldür. Petidin ayrıca
karaciğer ve böbrek hastalığı olanlarda, nöbet veya epilepsi öyküsü olanlarda, prostat veya üriner retansiyon problemi olanlarda, hipotroidizmi ve astımı olanlarda ve Addison hastalığı olanlarda kullanımı relatif olarak kontrendikedir. - Petidinin istenmeyen yan etkileri bulantı, kusma, sedasyon, sersemlik, terlemedir.
- Diğer opiodların aksine miyozise yol açmaz. Aşırı dozda kas seyirmesi, solunum depresyonu, soğuk cilt, havale, hipotansiyon ve komaya yol açabilir.
- Seratonin sendromu birlikte selektif seratonin geri emilimini inhibe eden ilaç kullanımında veya monoamino oksidaz enzim inhibitörleri ile birlikte kullanıldığında meydana gelir.
- Parenteral petidin kullanan hastalarda kronik olarak ilaç kullanılır ise ilacın plazma metaboliti olan normeperidine birikimine
bağlı olarak konvülsif nöbetler bazen gözlenebilir. - Oral veya parenteral aşırı doz kullanımı ölümlere yol açabilir.
