ÖRNEK OLGU:
45 yaş Erkek hasta bilinen kronik hastalığı olmayan hastanın 10 gün önce burun akıntısı başlamış, son 5 gündür öksürük ve balgam eklenen şikayetleri olması üzerine tarafımıza başvurdu.Sigara kullanımı yok. FM de; ateş:37.8 C,diğer vitaller normal.Tonsiller doğal,Akciğer de solunum seslerinde kabalaşma mevcut. KVS: doğal diğer sistem muayeneleri doğal.Hastaya akut bronşit tanısı ile; bol sıvı alması önerisi,semptomatik tedavi verilerek( parasetamol 500 3×1,gece öksürükten dolayı uyku sorunu olursa (yatmadan önce kullanmak üzere antitusif 1×2-3 ölçek),ekspektoranların yeri yok olarak geçer ancak gündüz balgamın yoğun olması durumunda asetisistein 2×1 oral(bu arada not mukolitik-ekspektoran ile antitusif verilmesi kontrendike olarak geçer,mutlaka açıklama kısmına yazın reçetenin antitusif luzum halinde diyerek),mümkünse istirahat etmesini önerin akşamları (bu lafı duyunca hocam rapor ? derler akşam gelince eve yat diyin:)raporsuz:) ) denerek önerilerle taburcu ediniz.
Hastaya önerilerimiz:
1-Ateşin çıkar ise
2-Balgamın formasyonu rengi değişir ise(sarı-yeşil )
3-Çarpıntı-nefes almada güçlük olur ise
4-Üşüme-titreme(ben hastaya sıtma diyorum ) gibi ek semptomlar eklenir ise kontrole gelin.
Gelmezse zaten bizim olmamıştır,gelirse zaten bizimdir:)Birkaç püf nokta ÜSYE 5 günden fazla öksürüyor ve balgam da çıkarıyor ise adına ön tanı olarak bronşit diyebilirsiniz.Sonuçta ÜSYE de balgam beklemiyoruz.Çoğu viral olmakla beraber altta ayrıntılı şekilde bahsedildi, kime ne zaman grafi çekmek lazım? ateş 38 üzeri ise,akciğerde kaba ses değilde ral? olarak düşündü iseniz,hasta yaşlı (75 yaş ve üzeri, sonuçta alveolleride, bronşlarıda 75 yaşında klinik atipik gelebilir,hiç muayene bulgusu vermeyebilir)niye grafi çekiyorum?pnömoni ile ayrımını yapmak için.Sigara burada önemli bir faktör hastayı yine bilgilendiriniz.Bizim vakada içmiyor ancak,sigara kullanan hastalar ÜSYE ve bronşiti daha gürültülü geçirmeye eğilimlidirler ve pnömoni açısından da riskleri artar.Benim hastaya tabirim şu oluyor “ben nezle olur isem burnumu siler geçerim,sen öksür öksür atlatamazsın,hastalığı bahane et mümkünse bırakın” etkili sayılır.Zaten nasihat etki etmeyince, yaşayarak da tecrübe ediyorlar.Sigara kullanıp kullanmadığını mutlaka sorunuz solunum yolu enfeksiyonu ön tanısı-tanısını koyduğunuz kişiler,içiyor ise de hastalık süresince azaltmasını mümkünse bahane edip bırakmasını telkin ediniz.
İYİ ÇALIŞMALAR ARKADAŞLAR
Akut bronşit:
- Akut bronşit, bronşların sınırlı yangısı olarak tanımlanır.
- Öksürük ve balgam en önemli klinik belirtileridir.
- Genellikle üst solunum yolu infeksiyonunu takiben başlar.
- Akut bronşitle üst solunum yolu infeksiyonunun farkı akut bronşitte öksürüğün 5 günden fazla devam etmesidir.
- Akut bronşit etkenleri, üst solunum yolu infeksiyonuna da yol açan virüslerdir
- Altta yatan akciğer hastalığı olmayan normal insanlarda yapılan araştırmalarda akut bronşit olgularının çok azında etken mikroorganizma saptanabilmiştir.
- Saptanabilen etkenlerin hemen tamamının virüsler olduğu anlaşılmıştır
Mycoplasma pneumoniae ve Chlamydophila pneumoniae de ender olarak akut bronşite neden olabilir. - Bu etkenler özellikle okul ve kışla gibi toplu yaşanılan birimlerde salgınlara yol açmaktadır.
- Bu etkenlere bağlı akut bronşit olgularında öksürüğün yavaş (≥3 gün) başlangıç gösterdiği gözlenmiştir.
- Akut bronşit ayırıcı tanısında; pnömoni, KOAH alevlenmeleri, astma ve geniz akıntısı (postnasal drip) sendromu düşünülmelidir.
- Akut bronşiti olan hastaların çoğunda hastalık hakkında bilgilendirme ve semptomatik tedavi yeterlidir, ileri tetkik gerekmez.
- Ancak taşikardi (100/dk ve üstü), taşipne (24/dk ve üstü), ateş (38°C ve üstü), akciğerde raller gibi pnömoni düşündüren bulguların varlığında akciğer grafisi istenebilir.
- Ayrıca 75 yaş ve üstü olgularda normal fizik muayene bulgusu olanlarda dahi pnömoni ekarte edilemez.
- Bu yaş grubunda akut bronşit saptanan olgularda rutin akciğer grafisi gerekir.
- Son yıllarda ergen ve genç erişkinlerde görülen akut bronşit olgularında Bordetella pertussis ve B. parapertussis’in de etken olabileceği gösterilmiştir.
- Aşı öyküsüne bakılmaksızın 2 haftadan uzun süren ve nöbetler halinde gelen öksürük ve öksürük sonu kusma bulunan olgularda pertussis düşünülmelidir.
- Olanak varsa kültür ve PCR yapılmalıdır.
- Akut bronşit olgularında tedavi semptomatiktir.
- Nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar ve nazal dekonjestan ilaçlar önerilebilir. Yapılan bir çok klinik araştırma akut bronşit tedavisinde antibiyotiklerin etkisiz kaldığını göstermiştir.
- Ancak Mycoplasma, Chlamydophila ve Bordetella saptanan olgularda makrolid tedavisi başlanmalıdır.
Tedavide Önerilenler:
1-Bol sıvı alınımı
2-Nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar
3-Nasal dekonjestanlar
4-Antitusif(kodein,dekstrometarfan)
5-Antipiretik(parasetamol)
6-Yatak istirahati
Tedavide önerilmeyenler:
1-Beta agonistler
2-Ekspektoranlar
3-Antihistaminikler
4-Kortizon
KAYNAK: TIKLAYINIZ