YANIKTA TEDAVİ HEDEFLERİ
1-Ağrıyı azalt(opioid analjezik kullanılabilir)
2-Komplike olmasını engelle(soğuk uygulama-pansuman-3.derecede fasiotomi vs)
3-Az sekelle gönder
4-Yatış süresini azalt
5-Mortaliteyi azalt
BAŞARILI YANIK TEDAVİSİ
1-Erken müdahale-Sıvı resüsitasyonu
2-Enfeksiyon kontrolü
3-Erken cerrahi müdahale
4-Hipermetabolik yanıtın desteklenmesi
HASTANE ÖNCESİ-KURTARMA
-Yanık oluşumunu durdur(kimyasal yanıklarda uzayabilir-giysileri çıkarın)
-Yanık alanını soğutma (oda ısısında musluk suyu)-ilk 10 dk da önemli ağrı açısından da (HİPOTERMİYE SOKMA)
ACİL SERVİS
-servikal vertebra değerlendir-KORU
-%100 Oksijen verin
-Solunumu değerlendirin
-Gerekiyorsa erken entübe edin( yüz,orofarens yanıklarında ödeme bağlı şişmeler olabilir daha sonra açmak isteseniz de açamayabilirsiniz,ödem 72 saat sonra geriler ancak bu 72 saat önemlidir)
-Göğüs bölgesinin açık tutulması
-dolaşımın değerlendirilmesi
-iv sıvı (PARKLAND FORMÜLÜ: 4x %yanık oranı xkg)RL yarısını ilk 8 saatte diğer yarısını 16 saatte.(burada önemli nokta farkettiyseniz hastanın vucut yanık yüzdesi verilecek sıvıyı belirliyor önceki yazıdaki hesaplama tablosu-görselinin çıktısını mutlaka acil kitabınız veya dosyanız içinde bulundurun veya internet üzerinden açabileceğiniz siteyi bilin..)
-nabız,spo2,TA takip(VİTALLER HERYERDE ÖNEMLİ!!)
*penis yanıklarında da mutlaka idrar sondası takın ödem sonrası takamazsınız.Ellerde yüzük vs var ise yanıklarda çıkarılmalıdır.Sonra çıkaramazsınız!!!
-Acil de ;
1-İlaçlar damar içinden verilmeli(DAMARYOLU)
2-Sedasyon analjezi
3-Tetanoz profilaksisi(UNUTMAYIN!!)
4-Antibiyotik GEREKSİZ!!!(yatış verilir ise takibinde kültür alındıktan sonra ampirik verilebilir)
YANIK ÜNİTESİNE KİMLERİ SEVK EDELİM?
İNHALASYON HASARI
1-CO Zehirlenmesi
2-Sıcak soluma (glottis üzeri)
3-Duman soluma (glottis altına )direkt etki eder
*Nemli sıcak hava alt hava yollarına ısının taşınmasında malesef iletken oluyor.
KİMYASAL YANIK:
-İş kazaları genellikle
-Yanma sürecini durdurmak zor olabilir
-Nötralizasyondan kaçının
-Sadece bol su ile irrige ediniz,toz var ise fırça ile uzaklaştırın
ELEKTRİK YANIĞI
-Doğrudan akıma veya ark yanıklarıyla olan alev yanıkları aslen
-Giriş çıkış delikleri önemli
-Morbidite-mortalite yüksek
** Elektirik yanıklarında 24 saat monitörize etmek gerekir!!
YANIKTA HİPERMETABOLİZMA
-Hastanın enfeksiyon ve sepsisin önlenmesi
-Gastrointestinal sistem bir neden olabiliyor
-Enteral beslenmeye bir an önce geçmek gerekir
-Hipotermiden korumak gerekir(çevre sıçaklığı 28-33 derece arası olmalı)
-Fizik egzersiz önerilmeli
iyi çalışmalar arkadaşlar
