Doktor GözündenDr.M.Burak ÖLMEZSerbest Paylaşımlar

#00067# Metil Alkol Zehirlenmesi-Olgu-Haber

METİL ALKOL ZEHİRLENMESİ
 

OLGU: 50’li yaşlarda erkek hasta ilçe devlet hastanesinde %70 alkol oranında olan kolonya içme nedenli başvurdu.Adli rapor açılarak,rutin tetkikleri istenen hastanın hemogram+biyokimya+kangazı alındıktan sonra 114 zehir danışma ile görüşüldü.Hastaya etil alkol tedavisi ve takip önerilmesi üzerine (hiç yapılmadığından ve yoğun bakım takibi gerekebileceğinden) sevk edilmişti.Üzerinden 4-5 ay sonra aynı kişi yine kolonya içme nedenli yine benim nöbetime gelmesi üzerine prosedür tekrarlanıp 114 ile görüşüldü.Üniversite etil alkol tedavisi önererek, sevk önerimize olumsuz yanıt vermesi üzerine hasta yakınına alkollü içecek aldırarak acil servisin kuytu köşesinde tedavi niyetine verdiğim gün aklıma geldi.Hasta alkole parası yetmediğinden kolonya içtiği ilk zamanda sevk edilen tıp fakültesi acilinde “oral alkol alındırıldığını” görünce(bir şekilde yakınına vs aldırılıyor malesef) bu durumu muhtemel suistimal etmek için yine kolonya içtiğini belirterek 2.ci kez gelmişti.Bu zehirlenmenin tedavisinde ilaç olarak etkin tedavilerin hastane de zor bulunması,metil alkol seviyesi kanda ölçülememesi yüzünden ve tedavide “etil alkol” verme harici hızlı tedavi edici ajana ulaşma açısından zor bir durum olduğu için biraz takipten sonra kırmızı alanda oral olarak almasına “istemeye istemeye” karar vermiştim(genel durumu iyi bir hasta idi) ama 114-danıştığım fakültedeki hocamız vermelisin demişti.Tam o sırada arrest bir vaka gelmesi üzerine hasta yakınları vs nin müdahale edilen odanın kapısında olması,odanın içerisinin “keskin anason” kokmasını “Allah’tan farketmemeleri” şans olmuştu kendi adıma,bu haberi okuyunca konu ve eski olgu spontan belirdi:) Metil alkol Toksikasyon ile ilgili özet bilgi ve birkaç püf nokta ;

1-Bu vaka da yapmadığım ama sonradan düşündüğüm oral değilde “nazogastrikten” vererek ikincil kazancını törpülemek için birebir olarak düşünüyorum şimdi.Oral alınca amacına ulaşmasını sağlamış oldum.(şimdiki aklım olsa idi)Adam acilde bildiğiniz mutlu mutlu sofra kurmuş gibi içiyordu,masa altından..

2-Mümkünse  yoğun bakım (hastanenizde var ise görüşerek yok ise en yakın olan hastane ile sevk açısından görüşmeniz çok iyi olabilir)acilde takibi zor hasta grubudur.(sosyal ve tıbbı nedenlerden)
 
METİL ALKOL ZEHİRLENMESİ
METİL ALKOL
– Odunun damıtılmasıyla elde edilir.
– Sanayide ve denizcilikteki çözücülerde (solvent) kullanılır.
-Birçok üründe bulunur:Boya kavlatıcılar, parlatıcılar, cilalar, cam suyu,antifriz
 
Zehirlenme:
-Kaçak içki, ağır alkoliklerce kaza ile ya da bilerek alınması, intihar
 
Zehirlenmeden iki toksik metabolit sorumlu:
1-FORMALDEHİD 2-FORMİK ASİT
 
*Tedavi bu metabolitlerin oluşumunu önlemek ve vücuttan uzaklaştırılmasını sağlamak üzerine kurulur
 
PATOFİZYOLOJİ
– Renksiz, uçucu bir sıvı. Ayırt ettirici kokusu var.
– Emilimi hızlı. Alımdan 30-90 dak.sonra zirve düzey.
– Zehirlenme: En sık ağızdan alım. Nadiren deri ve AC.
– Serum yarılanma süresi:
Hafif zehirlenme: 14-20 saat Ağır zehirlenme: 24-30 saat
– Minimal ölümcül doz: 30-40 ml %40 (?)
 
Alımdan sonra en yüksek oranda:
Böbrek, KC, GIS, vitröz humor, optik sinir
– Atılımı:
KC (%90-95), Böbrek (%2-5), AC (çok az)
 
KLİNİK
– Semptomlar 12.-18. saate kadar çıkmayabilir.(toksik metabolitlerin oluşması zaman alır)
– Etanolle birlikte alınırsa, semptomlar gecikebilir.(Metanolle enzim için yarışma.)
BAŞLICA SEMPTOMLAR:
MSS baskılanması, görme bozuklukları, karın ağrısı, bulantı-kusma,baş ağrısı, baş dönmesi, nöbetler, geniş anyon açıklı metabolik asidoz.
– OLGULARIN % 50’SİNDE GÖRME BOZUKLUKLARI:
Çift görme, bulanık görme, görme keskinliğinde azalma, fotofobi, “ önde karlı alan varmış gibi ” görme, görme alanında azalma, körlük.
– Nistagmus, sabit ve genişlemiş pupiller, retinal ödem, optik diskte hiperemi
 
– BBT: Bazal ganglionlarda infarkt (Parkinson sendromuyla uyumlu)
– Şiddetli mukoza irritasyonu: ciddi karın ağrısı, bulantı-kusma (%50-60).
– Pankreatit
– Genellikle artmış osmolar açık vardır. Normal de olabilir (metanolün tamamıyla toksik bileşenlere dönüşmesinden).
– Hipotansiyon ve bradikardi (geç dönem) (kötü prognoz)
Sonuç; serum metanol konsantrasyonundan ziyade,asidozun şiddetiyle bağlantılıdır.
Metanol zehirlenmesinin tanısı:
* Öykü
* Karakteristik klinik özelliklerin olması
* Geniş AA metabolik asidoz
* Osmolar açık
– Tedavi, klinik tabloya göre başlanmalıdır. Kan düzeyi mümkün olmayabilir, beklenmemelidir
 
Belirtiler ve kan düzeyleri ilişkisi
Normal konsantrasyon 0.05 mg/dl
Asemptomatik hastalar < 20 mg/dl
MSS sorunları > 20 mg/dl
Göz sorunları > 50 mg/dl
Ciddi zehirlenme tablosu > 50 mg/dl
Ölüm tehlikesi > 150-200 mg/dl
– Ayırıcı Tanı
Geniş anyon açıklı metabolik asidozun diğer sebepleri:
Etilen glikol, DKA, paraldehid, INH, salisilatlar, demir, laktik asidoz,fenformin, üremi, CO, siyanür, alkolik ketoasidoz, toluen
 
TEDAVİ
* Destekleyici önlemler. Aletle KŞ. Gerekirse, tiyamin ve naloksan.
* Asidozun düzeltilmesi
* Fomepizol ya da etanol verilmesi (toksik metabolit oluşumunu önlemek için)
* Diyaliz (metanolü uzaklaştırmak için)
* Mide yıkama ve aktif köm. yararsız. (Mide yıkama alımdan hemen sonraysa, yararlı)
* Kan: elektrolit, CBC, glu, metanol, etanol
 
SodyumBikarbonat: pH’ı normale yaklaştırmak için.
(metabolik asidozun düzelmesi görme bozukluğu dahil metanol zehirlenmesinin etkilerini hafifletebilir)
* Metanolün toksik metabolitlere dönüşmesini engellemek için alkol dehidrogenaz’ın yarışmalı şekilde engellenmesi gerekir.
 
* FOMEPİZOL
Enzime ilgisi, etanole göre 8000 kat daha fazla.
MSS’ini baskılamaz.
Metabolik toksisitesi yok.
Kan düzeyinin belirlenmesi ve doz ayarlanması gerekmiyor.
 
ETİL ALKOL
Enzime ilgisi metanole göre 10-20 kat daha fazla.
Toksik metabolit oluşumunu önlemek için ulaşılması gereken kan düzeyi: 100-150 mg/dl.
Kan düzeyi takip edilmelidir. (Etanolün kan düzeyi 100 mg/dl altına düşmemelidir)
Damar içi, ağızdan ya da NG ile verilebilir.
Ağızdan verilirken NG kullanılır: % 20-30’luk etanol. Daha yükseği: gastrit.
(Şuur iyi değilse, ağızdan etanol kullanımı tehlike arz edebilir)
 
Damar içi yol tercih edilir (Süperfisyal trombofilebit riski var) (%10 etanol, % 5 dekstrozda)
İ.v. etanol yoksa, ticari olarak satılan damıtılmış ispirto ağızdan tedavide
kullanılabilir. Damıtılmış ispirtonun etanol içeriği(g) = içki hacmi(ml) x 0.9 x (proof/200)
Etanol verilirken hipoglisemi yönünden dikkatli olunmalıdır.
Alkol dehidrogenazın inhibisyonu için tercih : FOMEPİZOL olmalıdır.
Fomepizol elde yoksa ya da fomepizole alerji varsa: ETİL ALKOL
 
– Fomepizol ya da etil alkol kullanılması dializ endikasyonunu değiştirmez.
– FOLAT: Eksikliği olan hastalara verilebilir. 50 mg i.v. 4 saatte bir. Birkaç gün.
DİALİZ ENDİKASYONLARI :
* MSS etkilenmesi
* Görme bozuklukları
* pH < 7.15
* > 30 ml metanol alım öyküsü
– Dializ endikasyonları, aynı zamanda fomepizol endikasyonlarıdır.
Dializ ve fomepizol veya etanol, düzey sıfır olana ve asidoz kaybolana dek sürdürülmelidir.
 
TEDAVİ ENDİKASYONLARI
Zehirlenmeyi düşündüren öykü ve semptomlar
Metanol > 20 mg/dl
Metanol alımı ≥ 0.4 mg/kg
 
TEDAVİ
ETANOL
Yükleme:%5dekst’da, % 10’luktan,
10mL/kg, 30 dk’da.
İnf: % 5 deks’da, % 10’luktan, 1.5mL/kg/saat (100-150 mg/dl düzeye ulaşılması ve sürdürülmesi için)
VEYA
FOMEPİZOL
15 mg/kg; 30 dak’da.
Sonra, 10 mg/kg, 12 saatte bir, 4 kez.
VE
FOLİNİK ASİT
1 mg/kg İ.V.(mak.50 mg), 4 saatte bir.
NaHCO3
1 mEq/kg. (şiddetli asidozda)
 
TEDAVİ
– Diyaliz fomepizolü de uzaklaştırır. Diyaliz sırasında daha sık aralıklarla (4 saatte bir) vermek gerekir.
– Etanol diyalizden etkilenebilir. Bu durumda daha yüksek bir idame başlangıç dozu gerekir ( 0.24 g/kg/saat)
SONUÇLANDIRMA
– Muhtemel bir metanol zehirlenmesi öyküsü olan asemptomatik hastalar, asidoz yoksa bile yatırılmalı ve tedavi edilmelidirler.
– Etilen glikol zehirlenmesi ile aynı ölçütler göz önüne alınır.
HABER İÇİN TIKLAYINIZ
SUNUMUN TAMAMI İÇİN TIKLAYINIZ

Burak Ölmez

Büyük Türk hakanı Atilla; "Atımın nalındaki bir çivi düşseydi, bu büyük ülke olmazdı!" demiş. "Ama nasıl olur?" demişler. "Bir çivi bir ülkeyi nasıl kurtarır?" Atilla cevap vermiş; "Bir çivi bir nalı, bir nal bir atı, bir at bir komutanı, bir komutan bir orduyu, bir ordu da koca bir ülkeyi kurtarır" (teşbihte hata olmasın) bir "tüyo" bazen bir "hayat"kurtarabilir felsefesinde bir insan,bir hekim..
Başa dön tuşu