Yazı Künyesi: #00065#
MUAYENEDE ve TEDAVİDE SOSYOLOJİK BOYUT SORGULAMA
OLGU: Boğaz ağrısı +ateş +yutamama şikayeti ile gelen 40 yaş kadın hasta kriptik tonsilit tanısı ile iecilline 800.000 1×1 8 gün tedavi veriliyor.Enjeksiyon için aile sağlığı merkezine geliyor.Çalışılan yer beldeye 8 km gelir seviyesi düşük ve orta seviyede bir yer. Şimdi tedavi penisilin grubu bir antibiyotik, ilaç seçimi uygun, kriptik tonsillit için klavuz ilacı gayet doğru (gün olarak 10 tamamlanmalı harici ve doz yanlış =muhtemel hekim arkadaşa 2×1 için çok ağrısı olur,eziyetli olur veya vs diyerek 1×1 yazmış veya AHT ye arkadaşları üye yapmamış olabilir 
)Şimdi dostlar tedaviyi zaten konuştuk.Burada tedavide sosyolojik noktaya da değinmek istiyorum.Çalıştığınız yer küçük ilçe hastanesi ve hastaları genellikle etraf köylerden gelen hastalar ise tedaviyi MODİFİYE etmek,hastalar açısından daha uyumlu ve uygun sizin açınızdan da sosyolojik yönü de düşündüğünüz için “kalite” açısından daha iyi olabilir.(acil çok yoğuuuun diyen arkadaşlara diyecek bir şey yok ama bu söylediğim hastane çooook yoğun biyer değil )Yukarıdaki hastaya benzer (hekim arkadaşın takdiridir burada bir yorumumuz yok ) durumlarda günde tek doz vermenin bakteriyel yükü azaltma harici tedavi dozu olmadığından pek bir mantığı yok ve yanlış.Dozunda verse idi örneğin 2×1 8 değilde 10 gün. Kılavuza göre gayet uygun ve dozunda,ancak ne dikkatimiz çekti veya çekmeli? Bu hasta 12 saat arayla parenteral enjeksiyon 10 gün yapması lazım.Sabah ASM de yaptırsa ki(habere konu durumlarda ASM lerde daha ajite olunabiliyor anafilaksi vs) diyelim ki saat 8 de ASM de günün ilk dozunu yaptırdı.2.doz mesai sonrasına kaldığından hastaneye gitmesi lazım.”Hasta değil mi gidecek o tarafı beni ilgilendirmez ” diyebilirsiniz, ayrıca da haklısınız.(ama demeyin )Bu yazıda dikkat çekmek istediğim nokta burası (tedavi dozu,süresine değinmiştik zaten ) ,kılavuzlar genellikle “TANI-TEDAVİ” üzerine yazılır ancak bazen sadece teorik olarak şu hastada, şu doz şu kadar gün verin demekle yetinir.Bunu YÖNETİM haline getirecek olan bizleriz.(çalıştığımız yere göre,hastanın sosyoekonomik durumuna göre vs )Hastanenin yakınında oturan kişiye 10 gün enjektabl yazılabilir,ancak SOSYAL durumlar (araç bulup bulamama,yol parası,kadın hasta olama(eşsiz gidememe eşinin işte olması vs) gibi,ee hepsini soracak mıyım? hayır. (örn: 10 tane iğne yazacağım yaptırabilir misin?2 sn nizi alır.Hasta zaten bunların hepsini check eder )”evet yaptırabilirim”, e tamam.”hocam zor” der ise kriptik tonsillit üzerinden gider isek (ki çoğu hastalıkta kullanılabilir pİyelonefrit örnek(bAknz toplum kaynaklı üriner enfeksiyonlara yaklaşım yazısı TIKLAYINIZ) 3 gün parenteral verilip sonrasında oral e çevrilebilir.KIlavuzda yazar mı?bazen yazmayabilir.Burada anlatmak istediğim 2.nokta bu hastaların her enjektabl preparatı “iğne” olarak gördüğünden her yerde yapılabileceğini düşünmesi.Uygulamada sıkıntı yok yapılabilir. ASM lerde acil çantası,adrenalin,laringoskop vs çoğu şey bulunmakta,hekim arkadaşlarımızın acilden gelenleri için sıkıntı yok ama uzun süredir laringoskop eline almamış kişiler için zor müdahaleler(baknz adrenalin-anafilaksi yaklaşım yazımız TIKLAYINIZ ) ASM de o yüzden çoğu arkadaş beklemeden (ki 30-45dk süresince enjeksiyon sonrası beklemeli) kaçtıkları için ve hastaneye ulaştırma 112 geliş gidişi vs ile hasta yerine kendinizi koyarsanız ben kendi adıma kendime yaptırmam.Kendime yaptırmayacağım kişiye de yapayım demem, sadece anlatır durumu hastaneye gidemeyecek durumda ise onam formu imzalatıp yaparak takip eder o şekilde yönlendiririm. “E hastanede yaptır” desen günde 2 kez git gel 5-10 gün parenteral tedavide “hak verirsiniz ki” hasta için zaten hastalığın eziyeti yanında ek bir eziyet olarak düşünüyorum.
Özetle; parenteral tedavi pnömoni harici (ki çocuklarda 5 gün sonrası klinik iyiyse orale geçeriz,zaten kötü ise sosyal faktörler için de faydası olan “hastayı interne etme ,yatırma” seçeneğini de kullanabiliriz)Olabildiğince parenteral tedaviyi az dozda verme,3 gün sonra poliklinik kontrolü veya asm de çalışıyorsak kendiniz kontrole çağırın,hastaneye 5 kez gideceğine 2 kez eczaneye gitmesi hasta açısından da zor olmayacaktır.Yani hastalığı takipli tedavi verme,siz edemiyor iseniz de yönlendirme daha iyi olabilir.Bir de bazen hastanın yerine kendinizi koymanız “EMPATİ” hem mesleğe olan sevginizi hem hastaların size saygısını arttırır.”Hekime eskisi gibi saygı kalmadı” lafına çok katılmıyorum.Hekimlerin de eskisi gibi EMPATİ ve hastayı aileden bir birey gibi görmemesinin de etkisi olduğunu düşünüyorum.Saygı zorla kazandırılmaz,sizin-bizim davranışlarımız çok önemli diyerek; iyi çalışmalar diliyorum arkadaşlar
ANAFİLAKSİ HABER İÇİN TIKLAYINIZ
ACT FACEBOOK SAYFASI TIKLAYINIZ
